LEŚNICY POLSCY W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ

Ryszard Borowy

13/05/1904 – 02/05/1977

IMIĘ:  Ryszard

 

NAZWISKO: Borowy

 

IMIĘ OJCA: 

 

IMIĘ MATKI: Bronisława

 

NAZWISKO RODOWE MATKI: 

 

DATA URODZENIA: 13/05/1904

 

MIEJSCE URODZENIA: Kuskowo Dzierżno pow. Ciechanów

 

DATA ŚMIERCI: 02/05/1977

 

MIEJSCE ŚMIERCI: Warszawa

 

 

SŁUŻBA W LASACH PAŃSTWOWYCH:

Ryszard Kazimierz Borowy uczęszczał w latach 1912-14 do miejskiej szkoły w Przasnyszu, a następnie, po wybuchu I wojny światowej, uczył się prywatnie. W latach 1920-21 był uczniem Gimnazjum Humanistycznego w Liskowie (kaliskie), a w latach 1921-26 uczęszczał do Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego w Grudziądzu, gdzie w maju 1926 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. W październiku 1927 r. Ryszard K. Borowy rozpoczął studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Z braku środków materialnych przerwał naukę i w 1929 r. podjął pracę, jako referent w Wydziale Budowlanym Zarządu (Urzędu) Miejskiego w Grudziądzu. Rok później wstąpił na Wydział Leśny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie, gdzie w 1935 r. uzyskał w Zakładzie Urządzania Lasu dyplom inżyniera leśnika.

W 1936 r. Borowy podjął pracę w drużynie urządzeniowej, najpierw w Dyrekcji Lasów w Warszawie, następnie, od 1937 r. aż do wybuchu wojny w Dyrekcji Lasów w Toruniu, pracując na stanowisku taksatora, a potem – kierownika drużyny urządzeniowej w Biurze Produkcji Drewna.

Po wejściu wojsk sowieckich na północne Mazowsze w drugiej połowie stycznia 1945 r. Ryszard Borowy powrócił wraz z żoną do Torunia, gdzie podjął się organizacji Dyrekcji Lasów Państwowych. Dnia 11.02.1945 r. został mianowanym tymczasowym Delegatem Rządu na województwo pomorskie, dla zabezpieczenia mienia i przygotowania organizacji ośrodków pracy DLP w Toruniu. Po przybyciu na Pomorze grupy operacyjnej 20.02.1945 r. otrzymał m.in. zadanie organizacji Związku Zawodowego. W tym czasie wiele energii i czasu poświęcił na zorganizowanie i prowadzenie stołówki oraz zorganizowanie bursy dla uczącej się młodzieży – dzieci leśników. Na podaniu Borowego z 27.02.1945 r. o przyjęcie go do pracy w dziale urządzania lasu w Biurze Produkcji Drewna, względnie wyznaczenie mu tymczasowego stanowiska nadleśniczego w terenie, jest adnotacja dokonana przez dyrektora Mieczysława Niezabitowskiego: „Zaangażować jako tymczasowy Nadleśniczy N–ctwa Ruda”. Na tym samym podaniu jest również druga adnotacja dyrektora z dnia 26.III.1945 r.: „N-ctwo Solec”. Ostatecznie, jak się okazało, w dniu 19.04.1945 r. powierzono Ryszardowi Borowemu pełnienie obowiązków referendarza w Biurze Produkcji Drewna p.o. Inspektora Lasów Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu, z ważnością zatrudnienia od dnia 8.02.1945 r.

Po wniosku dyrektora M. Niezabitowskiego z 24.07.1945 r., skierowanym do Ministerstwa Leśnictwa w Łodzi, o reaktywowanie Ryszarda Borowego w służbie państwowej i powierzenie mu pełnienia obowiązków inspektora lasów w Biurze Organizacji i Inspekcji DLP Okręgu Toruńskiego w Toruniu, w dniu 22.10.1945 r. Minister Leśnictwa przyjął go do służby państwowej i powierzył mu z dniem 11.02.1945 r. obowiązki inspektora w tej Dyrekcji.

W dniu 23.07.1947 r. Ryszard Borowy został, po wcześniejszym wniosku Ministra Leśnictwa i po podjętej uchwale Rady Ministrów z dnia 14.07.1947 r., przeniesiony z urzędu przez Ministra na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Leśnictwa w Warszawie. W czasie dwuletniego „ministrowania” był inicjatorem i propagatorem szeroko pomyślanego programu przebudowy drzewostanów, opartego na tzw. bezzrębówce, polegającej na całkowitym zaniechaniu stosowania zrębów zupełnych.

Ryszard Borowy funkcję wiceministra pełnił do 4.10.1949 r., kiedy to został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB). Po całkowitej rehabilitacji w roku 1956 zaczął od grudnia tego roku pracować w Zakładzie Ekonomiki Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. W 1964 r. przeszedł do Zakładu Hodowli Lasu IBL. Przeszedł na emeryturę w roku 1972.

REPRESJE (WIĘZIENIA/OBOZY/INNE):

Ryszard Borowy funkcję wiceministra pełnił do 4.10.1949 r., kiedy to został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB). Oskarżono go o szpiegostwo oraz zdradę stanu i skonfiskowano jego mienie. Po sfingowanym procesie został skazany na 15 lat więzienia. W 1952 r. przeniesiono go z warszawskiego więzienia Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Rakowieckiej do więzienia o zaostrzonym rygorze w Barczewie k. Olsztyna. Tam nabawił się gruźlicy płuc. W więzieniu tym przebywał do maja 1956 r. W 1956 r. został w pełni zrehabilitowany

SŁUŻBA WOJSKOWA LUB KONSPIRACYJNA:

Ryszard Borowy w latach 1926-27 odbył obowiązkową służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, którą ukończył w stopniu plutonowego podchorążego. W 1932 r. otrzymał awans na pierwszy stopień oficerski – podporucznika rezerwy kawalerii z przydziałem mobilizacyjnym do 18 Pułku Ułanów Pomorskich w Grudziądzu, ewidencyjnie podlegał PKU Warszawa M III.

W 1939 r. brał czynny udział w wojnie obronnej, prawdopodobnie jako dowódca plutonu 4 Pułku Strzelców Konnych. Po przegranej kampanii wrześniowej opuścił Toruń i osiadł u rodziny Kuskowskich w Kuskowie Dzierżnie.

Wkrótce stał się współtwórcą zbrojnego podziemia na terenie północnego Mazowsza. Przyjął pseudonim „Odrożyc” i jeszcze jesienią 1939 r. wstąpił do Organizacji Wojskowej w Grudusku (powiat ciechanowski). W październiku 1940 r. objął funkcję komendanta Organizacji Wojskowej w powiatach ciechanowskim, przasnyskim i mławskim. Po wejściu OW w skład Polskiej Organizacji Narodowo-Syndykalistycznej (PONS) Ryszard Borowy został komendantem na północne Mazowsze. Na przełomie 1942 i 1943 PONS zostało, wraz z kilkoma innymi organizacjami scalone w Narodowe Siły Zbrojne. Wówczas to został on dowódcą II grupy Okręgu II na Mazowsze-Północ i zmienił pseudonim na „Żelazny”, co mogło mieć związek z aresztowaniami wśród żołnierzy PONS i częściową dekonspiracją organizacji.

Ryszard Borowy brał czynny udział w kierowaniu tą organizacją, w szkoleniu młodej kadry oficerskiej i podoficerskiej, w przygotowaniu jej do walk partyzanckich i organizowania działalności sabotażowo
dywersyjnej. W NSZ został mianowany najpierw do stopnia porucznika rezerwy kawalerii a potem do stopnia rotmistrza i majora. Należy zaznaczyć, że jego żona – Zofia z Ossowskich, która w okresie międzywojennym pracowała jako nauczycielka języka angielskiego – w czasie okupacji również działała w NSZ, jako komendant na II Okręg Mazowsze-Północne Pomocniczej Służby Kobiet.

POSIADANE ODZNACZENIA:

Srebrny Krzyż Zasługi – 1946
Złota Odznaka Związkowa za pracę zawodową i społeczną – 1947

POZOSTAŁE INFORMACJE:

Skany / fotografie:

1. Grupa pracowników Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu w 1945 roku – Ryszard Borowy piąty od lewej, Stefan Bensch – drugi od prawej
2. Mianowanie na Delegata Rządu
3. Wniosek reklamacyjny
4. Kapliczka w Kuskowie ufundowana przez Bronisławę Borową – matkę Ryszarda Borowego oraz posadzony przez nią dąb

Źródło: Biuletyn RDLP w Toruniu nr 4/73/październik-grudzień 2014