LEŚNICY POLSCY W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ

Józef Wilczek

12/07/1877 – 11/11/1939

IMIĘ:  Józef

 

NAZWISKO: Wilczek

 

IMIĘ OJCA: Leopold

 

IMIĘ MATKI: Karolina

 

NAZWISKO RODOWE MATKI: Rusek

 

DATA URODZENIA: 12/07/1877

 

MIEJSCE URODZENIA: Hlubocec, pow. Opawa (obecnie Czechy)

 

DATA ŚMIERCI: 11/11/1939

 

MIEJSCE ŚMIERCI: Piaśnica, pow. Puck, woj. pomorskie

 

 

SŁUŻBA W LASACH PAŃSTWOWYCH:

W okresie 09.12.1920-31.03.1921 r. leśniczy w lasach państwowych Dyrekcji w Toruniu – leśnictwo Buchwald, Nadleśnictwo Chylonia. Od 01.04.1921 r. został przeniesiony na stanowisko leśniczego w leśnictwie Luzino, Nadleśnictwo Wejherowo. Funkcję tę pełnił do wybuchu II wojny światowej.

REPRESJE (WIĘZIENIA/OBOZY/INNE):

W czasie walk o utworzenie polskich granic 04.01.1919 r. aresztowany przez Ukraińców, osądzony przez Sąd Wojenny w Kamionce Strumiłowej za „tworzenie polskich bojówek, przechowanie broni i amunicji oraz wysyłanie ochotników na front”, a następnie wywieziony do Krasnego i potem do Tarnopola. Wyzwolony 06.06.1919 r. przez wojska polskie.
W czasie II wojny światowej 10.10.1939 r. aresztowany przez Gestapo. Więziony w więzieniu sądowym w Wejherowie, a następnie w siedzibie Gestapo w Gdańsku, gdzie był przesłuchiwany. Wraz z innymi więźniami przewieziony w listopadzie 1939 r. do Piaśnicy i tam rozstrzelany.

SŁUŻBA WOJSKOWA LUB KONSPIRACYJNA:

10.05.1920-01.10.1920 r. – komendant miejscowej Straży Obywatelskiej w Tarnopolu w trakcie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. (Dekret Insp. M.S.O. Lwów L.1084/20) aż do jej rozwiązania.

POSIADANE ODZNACZENIA:

Medal „Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości” (1929 r.)

POZOSTAŁE INFORMACJE:

Syn podleśniczego i leśniczego w dawnym zaborze austriackim. Józef Wilczek w latach 1883-1887 uczęszczał do czteroklasowej szkoły ludowej w Hrabotce, a następnie do roku 1892 do Państwowego Gimnazjum w Opawie. W latach 1892-1895 pełnił obowiązki praktykanta i adiunkta leśnego przy zarządzie lasów Wiszkowice. W okresie 1895-1898 zastępował chorego ojca w obowiązkach leśnych w lasach hrabiego Sedlnickiego. W latach 1900-1909 oraz w roku 1911 pełnił obowiązki podleśniczego i leśniczego w lasach Czarna – dóbr Witkowice, pow. Ropczyce. W roku 1907 odbył 3-miesięczny kurs przygotowawczy przy Wyższej Szkole Leśnej i 26.09.1907 r. zdał egzamin państwowy „dla pracowników w służbie leśnej, ochronnej i technicznej” przy C.K. Namiestnictwie we Lwowie. W latach 1910-1911 pełnił obowiązki leśniczego przy zarządzie lasów Lelechówka, pow. Gródek Jagielloński, Janusza hr. Tyszkiewicza, a w latach 1912-1914 – leśniczego dóbr Czudec, w pow. Strzyżów Pani Aleksandry Uznańskiej. W ciężkich latach I wojny światowej 1914-1918 był leśniczym dóbr Chorzelów, pow. Mielec. Zgodnie z opinią właścicieli pomimo działań wojennych na tym terenie „pozostał na miejscu w czasie inwazji nieprzyjacielskiej i w znacznej mierze przyczynił się do uratowania lasów przed grabieżą i spaleniem”. W okresie 1918-1920 pełnił obowiązki leśniczego przy zarządzie dóbr księcia Pawła Sapiehy w Mostach Wielkich, pow. Żółkiew.
W trakcie swej służby leśnej na Pomorzu działał aktywnie także na polu społecznym – m.in. jako współorganizator Biblioteki Publicznej w Luzinie. Był także członkiem polskiego Związku Zachodniego.

W latach 60-tych XX w. z inicjatywy nadleśniczego Jana Waraksy jedną z ulic Luzina, biegnącą przy leśniczówce Pana Wilczka, nazwano jego imieniem.
Ponadto w 1995 r. Nadleśnictwo Strzebielino ufundowało i 11.11 tegoż roku odsłoniło przed leśniczówką w Luzinie pomnik upamiętniający postać leśniczego Józefa Wilczka. Obie te inicjatywy stanowią dowód pamięci miejscowej społeczności oraz pracowników Lasów Państwowych o tym wyjątkowym leśniku.

źródło : archiwum Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku; archiwum Nadleśnictwa Strzebielino; archiwum rodzinne Renaty i Zenona Kapiszka; Barbara Bojarska, „Piaśnica : miejsce martyrologii i pamięci : z badań nad zbrodniami hitlerowskimi na Pomorzu”, 1989 r.

Skany / fotografie:

1. Zdjęcie Józefa Wilczka, źródło : Archiwum Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku
2. Telegram Józefa Wilczka z Mostów na Kresach Wschodnich o przyjęciu posady w Dyrekcji Lasów Państwowych na Pomorzu od 01.01.1921 r., źródło : Archiwum Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku
3. Protokół z odbioru przysięgi urzędniczej złożonej przez Józefa Wilczka 01.01.1921 r., źródło : Archiwum Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku
4. Pismo Wicedyrektora Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu – J. Sobieszczańskiego z 02.05.1929 r. potwierdzające nadanie Panu Józefowi Wilczkowi Medalu Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, źródło : Archiwum Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku
5. Rodzina Józefa Wilczka – od lewej Rudolf – syn, Otylia – córka, Józef Wilczek, Henryk Cerański – wnuk, Emilia – żona, Wanda Cerańska – wnuczka, Olga Cerańska – córka i Roman – syn, źródło : archiwum rodzinne Renaty i Zenona Kapiszka
6. Rodzina Józefa Wilczka ok.1930 r. – od lewej stoją dzieci Józefa Wilczka : Rudolf, Roman, Otylia i Olga Cerańska oraz Józef Wilczek, siedzi Emilia – żona z wnukami Henrykiem i Wandą – dziećmi Olgi Cerańskiej, źródło : archiwum rodzinne Renaty i Zenona Kapiszka
7. Pomnik Józefa Wilczka przed leśniczówką w Luzinie, źródło : archiwum Nadleśnictwa Strzebielino